Yeni bir ilişkiye başladınız ya da yıllardır süren bir ilişkiniz var. Acayip bir motivasyon içindesiniz, onun sizi anladığını, nasıl bir hayat istediğinizi bildiğini düşünüyorsunuz. Evdeki hesap çarşıya uyuyor mu, bir bakalım.
Aklınızdaki detayları hem ona anlattınız (yani sizden günah gitti) hem de zaten o hissediyor! O her şeyi bildiğine, siz de her şeyi paylaştığınıza göre ortada bir sorun yok değil mi? Sonsuza kadar mutlu olabilirsiniz. Bu kadar kolay olmasını biz de dilerdik. Kolay değil demek istemiyoruz ama gerçek isteklerinizi anlamanın biraz uğraş gerektirdiğini söyleyebiliriz.
İnsanların birbirini anlaması karmaşık bir konudur. Bazen en yakın olduğunuz kişiyle bile ayrı düşebilirsiniz. Çünkü hepimizin hayata dair eşsiz fikirleri ve öngörüleri var. Eşsizden kastımız gerçekten düşüncelerimizin parmak izi kadar özel olması. Birine aşık olmakla, onunla birlikte yaşamak, bir hayatı sürdürmek, birbirini anlamak arasında farklar var. Bu ayrımları fark ettiğimizde hayatımız daha güzelleşebilir ve ilişkilerimizle, beklentilerimiz ve planlarımız arasında çok anlamlı köprüler kurabiliriz. Altınbaş Üniversitesi Çocuk Gelişim Programı Başkanı Uzman Klinik Psikolog Dila Özçelik, gerçekteki sevgilinizle aklınızdaki sevgili arasında denge kurabilmeniz, ilişkinizi çok daha iyi gözlemlemeniz için bu konudaki sorularımızı yanıtladı.
İlişkide gerçekçi olmak ne işe yarar?
Kültürümüzde romantik anlara, karşılaşmalara, dile gelmeden kendiliğinden olan durumlara karşı fazladan bir sempatimiz var. İlişkilerle alakalı toplumsal algımız, aradığımız “o” kişiyi bulduğumuzda hayatımızın sonuna kadar çok mutlu olacağımız ve her şeyin çok daha kolay olacağı yönünde. Bu algı maalesef ilişkilerimize partnerimizle olan uyumumuz, konuşmadan anlaşabilmemiz ve her zaman doğru adımları atmamız gerektiği düşüncesini ortaya çıkarıyor ve birçok ilişki bu noktadan çıkan iletişim bozuklukları sebebiyle bitebiliyor. Gerçekçi olabilmek, tam da bu noktada önemli bir hal alıyor. Gerçek dışı algıyı bir tarafa bırakabildiğimizde elimizdeki ilişki problemlerini sadece karşı tarafın çözüme ulaştırmasını beklemek yerine ilişkide iki kişinin de aksiyon alması gerektiğini fark ediyoruz. Kendi isteklerimizi dile getirebiliyor ve karşımızdaki kişiden ne bekleyip ne bekleyemeyeceğimizi anlamış oluyoruz. İlişkideki problemleri çift taraflı olarak fark edip ilişkiyi her problem çözümünde daha kuvvetli bir hale getirebiliyoruz. İlişkide gerçekçi tutumumuzu koruduğumuzda karşımızdakinin düşüncelerine gereğinden fazla takılmaktansa sahip olduğumuz ilişkinin kıymetini biliyoruz.
İlişkide artı ve eksiler nasıl belirlenir?
Bir ilişkiden asıl almanız gereken o ilişkinin kişiye olumlu açıdan sağladığı destekleyicilerdir. İlişkiden besleneceğiniz kanallar kalmadıysa ve bu problemi sevgilinizle birlikte çözemiyorsanız, ilişkiyi devam ettirme noktasında düşünmelisiniz. Akılcı bir sonuç için ilişkinin artı ve eksilerini değerlendirmek, kullanılabilecek tekniklerden biri olabilir. Yaptığınız değerlendirmelerin sağlıklı olabilmesini istiyorsanız artı ve eksileri partnerinizle konuşmanız önemli. Böylece iki tarafın da aklında bulunan hususlar netlik kazanmış olur ve sağlıklı bir biçimde ilişkinin artı ve eksilerini belirleyebilirsiniz.
Onu çok seviyorsunuz ama sizin istediğiniz gibi davranmıyor, ne yapmalısınız?
Bulunduğumuz ilişkide her şey doğru gitsin ve istediğimiz doğrultuda ilerlesin isteriz. Özellikle özveri seviyesi yüksek olan insanlar kendi kişiliklerinden ödün vermek pahasına kendilerine uymayan ilişkilerde kalmakta, ilişkiyi istedikleri doğrultuya sokma konusunda diretirler. Bu noktada yapılması gereken, istenmeyen davranışla alakalı doğru iletişim kurabilmeyi başarabilmektir. Ancak partnerinizin istemediğiniz davranışları konusunda onla hemfikir değilseniz, başkalarının davranışlarını ya da şartlarını değiştirebilmenin zor olduğunu bilmelisiniz. İlişkideki olgunluk, dinamikleri olduğu gibi kabul etme noktasındadır. İlişkiyi olduğu gibi kabul etmek ve kendi algımızı bu yönde şekillendirmek bizi daha huzurlu yapar.
Sevgiliniz hayallerinize uymadığında ne yapmanız gerekir?
Öncelikle hayallerinizin gerçekten kendi kurduğunuz hayaller mi yoksa toplumun beklentileri mi olduğunu ayırt etmelisiniz. Eğer bahsi geçen hayaller gerçekten kendi hayallerinizse ve partnerinizin bu hayallere uymadığını düşünüyor, yine de ilişkiye devam etmeyi istiyorsanız, hayallerinizden ne derece feragat edebileceğinizi düşünün. Hayallerinize bağlılığınız sevgilinizin hayatınızdaki varlığından daha ağır basıyorsa çift olarak amaçlarınızın uyum içerisinde olmadığını kabul edip, ilişkiyi sonlandırmanız doğru olur. İlişkide iki taraf benzer bir bakış açısına sahip değilse ya da benzer hedefler üzerinden hayatlarını planlamıyorlarsa ilişkinin gidişatı oldukça sıkıntılı olabilir. İlişki dediğimiz düzenin aslında ortak bir yolda yürümek olduğunu düşündüğümüzde, iki taraf da bu ortaklığı sağlayamıyorsa, bulunduğumuz yerde diretmek ancak kişiliğimize zarar verir. Her ilişkinin dinamiği kendine özeldir. Kendi ilişkinizi başka ilişkilerle kıyaslamayın. İlişki içinde her iki taraf da ilişkide doyuma ulaşıyorsa ve oluşan problemler açık bir iletişimle çözülebiliyorsa ilişki kendi içerisinde dengeli demektir.
Aranızdaki uyumu kontrol edin
Hayatta her şeyde olduğu gibi ilişkide de “sürdürülebilirlik ilkesi” çok önemli. Aşık olmak, aşkını doyasıya yaşamak, her an birlikte olmak istemek bunlar aşkın getirdiği doğal süreçler ve hepsi çok güzel. Fakat ilişkiniz devam edecekse ve bunun bir işkenceye dönüşmesini istemiyorsanız, aranızdaki uyumu ufak bir kontrolden geçirmeniz her iki tarafın da hayrına olur. Kendi planlarınızı belirleyip bunlarla ilgili emin olduktan sonra onun hayatla ilgili düşüncelerini tam anlamıyla öğrenmeye çalışın. Bunu onu karşınıza oturtup ne istiyorsun diye sorarak yapmayın tabii ki (arada bir onu da yapabilirsiniz). Ayrıntılara bakın, gelecekle ilgili düşüncelerine ve planlarına bakın. Siz onlara ne kadar dahilsiniz? Dahil olmayı gerçekten istiyor musunuz? Her ilişkinin ağır basan yanları vardır, bazı ilişkiler arkadaşlık üzerinden gider, bazıları cinsellik ve bazıları da romantizm. Bunları birlikte (kesinlikle tek taraflı değil) dengeli şekilde geliştirebiliyorsanız ve ikiniz de bu konuda motiveyseniz doğru yoldasınız demektir.
Sizinle onun arasında hayalleriniz varsa…
Hemen sadede gelelim! Acaba siz ya da o tam da bunu yapıyor olabilir mi? Belki o lafı dolandırmak istiyordur, siz de sadede gelmek veya tam tersi. Böyle bir durumla karşı karşıyaysanız ilk yapacağınız şey gerçekten ne istediğinizi belirleyip iç sesinizi dinlemek olmalı. Ben ne istiyorum? Siz hayatta nasıl yol almak istediğinize dair temel düşünceler belirlerseniz (elbette her zaman değişiklikler ve esneklikler olabilir ve olmalı da), karşınızdaki insanlar da size öyle davranmaya başlar. Ama bunu zorbalık yapmak ya da domine etmek gibi düşünmeyin. Sadece ben buyum ve böyle bir hayat istiyorum demek ve bunun arkasında durmaktan bahsediyoruz.
Balık baştan kokar
İnsanlar değişir ve gelişir evet ama sadece kendileri isterlerse. Biz kadınsı dürtülerimizle bazen çok büyük yüklerin altına giriyoruz. Fakat burada ufak bir hata yapıyor olabiliriz. Amacımız balığın kokusunu yok saymak ya da bastırmak değil, onu öylece kabul etmek olmalı. Daha detaylı açıklarsak ilişkinizin başı, size her şeyi söyler. Eğer içinize sinmeyen bir şeyler varsa aşkın heyecanıyla her şeyi yok saymayın. Daima dışarıdan bir gözle ilişkinize bakın ve neler olup olmayacağını mantıklı şekilde gözden geçirin. Boşuna hayallere kapılmayın, ben yaparım, düzeltirim demeyin.
Geçmişe bakın
Geçmiş geçmiştir. Ama aynı zamanda da yol göstericidir. İnsanların geçmişine onları yargılamadan bakmayı öğrenebilirseniz bu size avantaj sağlar. Tarafsız bakış açınızı geliştirir, bir yandan da gidişata dair ipuçları verir. Karşınızdaki erkeğin sizin için neler yaptığı ve bunu ne şekilde yaptığı çok önemli. Daha önce yaşadıklarını nasıl anlattığı da… Tamam sakin olalım. Bunların hepsini bir günde öğrenmeyeceksiniz. İlişkinin içindeyken hepsi belli olacak, siz sadece ipuçlarını takip edeceksiniz.
‘BAŞKASINA AŞIK OLDUM BEN GİDİYORUM’
İçiniz rahat mı?
Onunlayken kendinizi kısıtlanmış hissediyor musunuz? Görmezden geldiğiniz kötü bir huyu var mı? Onunla olduğunuzda huzurlu musunuz? Bunlara verdiğiniz cevaplara bakın ve ona göre ilerleyin. Aşk karşılıklı çaba ve fedakarlık gerektirir. İlerde düzelir, ben hallederim demeyin. Eğer olmayanı oldurmaya çalışırsanız mutlaka bir yerde patlar. Hayallerinizdeki sevgiliyle gerçekte olan arasında bağ kurduğunuzda hayallerinizin de ötesinde bir hayat yaşamak sizin elinizde olur. Mühim olanın, ikinizin de hayatından ve isteklerinden ödün vermeden, dolu dolu bir hayat yaşamanız olduğunu unutmayın.
Yazı: Irmak Yaşar
