Yapılan araştırmalar sonucu duygusal zeka seviyesi yüksek olan çocukların diğer çocuklara oranla daha başarılı bireyler olduğu ortaya çıkmıştır. Doğuştan gelmeyen, zaman içerisinde deneyimlerle öğrenilen duygusal zeka, çevresel faktörlere bağlı olarak gelişmektedir. Çocukların aldığı eğitimler ve ebeveynlerin ilgisi ile çocukların zeka kapasitelerinin arttırılabileceğinin mümkün olduğunu söyleyen Nörolog Dr. Mehmet Yavuz çocuklarda duygusal zekanın geliştirilmesiyle ilgili önemli bilgiler veriyor.
YETERSİZ DUYGUSAL ZEKA BAŞARISIZLIĞA NEDEN OLABİLİR
IQ, doğuştan var olan, kişinin yeni durumlara uyum sağlama yeteneği ise, EQ, gelişebilen, daha az kalıtım yüklü bir özelliktir. Duygusal zeka, sonradan yükseltilebilir ve geliştirilebilir. Çocuğun sosyal hayatını, ikili ilişkilerdeki yeteneğini ve empatik yaklaşımlarını belirler. IQ çoğunlukla genlerle aktarılan bir özelliktir ama EQ çocuğun kendini çevresine ve kendini yetiştirmesine bağlıdır. Yüksek IQ’ya rağmen, yetersiz duygusal zekadan dolayı başarılı olamamış ve hayata tutunamamış örnekler vardır.
EĞİTİM ÇOCUĞUN GELİŞİMİNDE KİLİT ROL OYNUYOR
Ebeveynlere ve öğretmenlere bu konuda önemli görevler düşmektedir. Çocuğun var olan IQ’su yanında, yüksek EQ’lu çocuklar yetiştirmek hedeflenmelidir. Ebeveynlerin çocuklarına doğru eğitimi verebilmeleri, onların gelecekleri konusunda büyük önem taşır. Kimi zaman, çocuklar normal zekâ düzeyinde olsa bile, çocukların gelişim dönemlerinde yetersiz uyarana maruz kalması, eğitim ve öğretimin yetersiz verilmesi, zengin uyaran içeren ortamların sunulmaması, ebeveynlerin ilgisiz olması ve davranış hataları nedeniyle, çocuğun var olan kapasitesini kullanamadığını görebilmekteyiz.
ZEKA, BEYNİN DONANIMIDIR
Zeka, bilgiyi işleme kapasitesidir. Zeka, beynin ve zihnin donanımıdır ve bu bilgiyi işler. Kısmen birbirinden bağımsız zekalarımız var. Bütün insanlar bu zekaların tümüne sahiptir. Ama çocukta ayrı ayrı zekaların bazıları daha gelişmiş, bazıları daha zayıf olabilir. Çoklu zeka ölçütleri bir kavram kargaşası oluşturmaktadır. Hem zaten mantık-matematik zekası dışındaki diğer zeka çeşitleri, duygusal zekânın içinde olması gereken bölümlerdir. Bu nedenle terminolojide karışıklık olmaması açısından, en doğrusu zekâyı IQ ve EQ olarak belirtmektir.
ZEKA TESTLERİ
Zeka testleri denince akla ilk olarak IQ testleri gelmektedir. Fakat günümüzde birçok bilim insanı IQ testlerinin yetersizliğinden bahsetmektedir. Bu nedenle bu testler yerine, çoklu zeka değerlendirmesi sağlayan testlere talep yoğunlaşmıştır. Bununla birlikte sosyal zekayı somut bir şekilde ölçmenin mümkün değildir. Aslına bakılırsa; kişinin mesleki başarısı, iş ve aile hayatı, sosyal ilişkileri, tutarlılığı, dürüstlüğü ve mutluluğu en önemli zeka göstergeleridir. Ayrıca kapasitesini arttırmak da kişinin kendi elindedir. Bir çocuğun zekasını, düzenli, sağlıklı beslenme ile 4 puan, olumlu düşünme felsefesi ile 6 puan, düzenli uyku ile 10 puan ve stresten uzak durma ile 12 puan arttırmak mümkündür.
Belirli yüksek IQ sergileyen bir çocuğun, her alanda çok becerikli olması genelde sık rastlanılan durum değildir. Dahi derecesinde yüksek IQ gösteren bir şahsın, şaşırtacak derecede düşük sosyal zekâ örnekleri sergilediği çok görülmüştür. Büyük çoğunlukla önemli olan duygusal zekadır.
ZEKA GELİŞİMİ ÇEVRESEL FAKTÖRLERDEN ETKİLENİYOR
Zeka konusunda efsane isim olan Albert Einstein’in ilköğretim esnasında öğrenme güçlüğü yaşaması nedeni ile zeka geriliğinin olmasından şüphelenildiğini, biyografisini inceleyenler iyi bilirler. İlköğretimi sırasında bir öğretmeni Einstein için ‘’bu asla bir şey olamayacak’’ demiştir. Hatta bir duyuma göre, ünlü bilim adamı 4 yaşına kadar konuşamamıştır. Belki de böyle bir hayat hikâyesi olduğu için, zekâsının ve yeteneğinin nereden geldiğini soranlara “ben kimseden üstün değilim, sadece hastalık derecesinde meraklıyım’’ demiştir.
Zeka üzerine çevresel faktörler de oldukça etkilidir. Kişinin bulunduğu ve yaşadığı çevreye ve topluma göre de zeka olumlu ya da olumsuz olarak etkilenir. Zeka kesinlikle eğitimle ve çalışmayla yükseltilebilir. Anne ve babaların çocuklarının zekalarını geliştiren, çocukları araştırma ve incelemeye yönelten oyuncaklara ağırlık vermeleri bu açıdan çok önemlidir. Sürekli testlerle alıştırma yapan veya matematik, fizik problemleri ile uğraşan çocukların zekaları belirgin şekilde yükselme eğilimine girer.
ÜSTÜN ZEKA HER ZAMAN BAŞARI GETİRMEZ
Üstün zekalı çocuklar diğer çocuklardan farklı ve yoğun düşünebildikleri gibi duyguları da bu yönde ilerler ve kırılma ihtimalleri diğer insanlara göre daha çoktur. Fiziksel gelişim zihinsel gelişimle eş zamanlı ilerlemediği için, çocuğun düşünmesine ve hissetmesine rağmen, bunları uygulamakta fiziksel yetersizlik bulunması, hayal kırıklıklarına neden olabilir.
Üstün zekalı çocuklar, genellikle diğer bireylerle bir uyum sıkıntısı yaşarlar. Herkesin zevk aldığı, ilgi duyduğu şeyler, bu çocuklara sıradan ve sıkıcı gelebilir. Bu konuda aile ve eğitmenler son derece dikkatli olmalıdır. Üstün zekalı bir çocuk kendini dışlanmış hissedip, toplum dışına itilmeden farkına varılmalı ve özel eğitimler verilmelidir.
Üstün zekalı çocuklar bir veya bir kaç konuda çok yetenekli olmaktadır. Örneğin fizik ve matematik alanlarında çok başarılı olan biri, edebiyatta ortalamanın altında olabilir. Buradan yola çıkarak, üstün zekalı olmanın her zaman başarı getirmediği sonucuna ulaşabiliriz.
ZEKA SEVİYESİ ARTTIRILABİLİR Mİ?
Zeka seviyesinin azalması ya da yükselmesi belli oranlarda bizim elimizdedir. Kullandığınız organ gelişir, kullanmadığınız geriye gider. Örneğin 100 puan olan zeka düzeyini 120 ye çıkarmak da, 80’e indirmek de bizim elimizdedir.
Aynı şekilde ilaçlarla; vitamin ve mineral takviyesi ile zekayı kapasitesinin en üst noktasına çıkarmak mümkün olabilir. Bu ilaçlarla, özellikle sağlıklı ve dengeli beslenemeyen çocukların zeka seviyeleri önemli derecede yükselebilir.
İLGİLİ İÇERİKLER
