Diğer
    Ana SayfaSağlıkKan testlerindeki ifadeler ne anlama geliyor?

    Kan testlerindeki ifadeler ne anlama geliyor?

    -

    Doktorunuzun şöyle bir bakarak yorumlayabildiği kan testi sonuçları, içerdiği kısaltmalar, semboller ve rakamlar size hiçbir şey ifade etmiyorsa iç hastalıkları uzmanımızın hazırladığı rehbere bir göz atın. Peki, kan testindeki ifadeler ne anlama geliyor?

    Yaprak ÇETİNKAYA / Formsanté Dergisi Temmuz 2013 sayısı

    KAN TESTLERİNDEKİ İFADELER NE ANLAMA GELİYOR?

    Doktorumuz bizden tam kapsamlı kan tahlili istediği zaman sonuçları alıp mutlaka bir göz atarız. Kısaltmalar ve rakamlardan oluşan bu listeyi sanki gözümüz bir yerden ısıracakmış gibi uzun uzun inceleriz ama çoğunlukla bir şey anlamayız.

    Bu tahlil sonuçları hakkında ufak da olsa fikir sahibi olmanız için İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Nafiz Karagözoğlu’ndan bir rehber hazırlamasını istedik.

    GLİKOZ (Açlık kan şekeri, AKŞ)

    Glukoz, bedenimizdeki tüm organların, hücrelerin yaşamak için kullandığı besin kaynağı… Açlık ve tokluk hallerinde glikozun belli seviyelerde olması sağlıklı bir durum oluşturuyor. Bu test, kan şekerinin sağlıklı değer aralığı içinde olup olmadığını belirlemek, yüksek kan şekeri düzeyi (hiperglisemi), düşük kan şekeri düzeyi (hipoglisemi), şeker hastalığı (diyabet), şeker hastalığı öncesi dönem (pre-diyabet) ve gebeliğe bağlı şeker hastalığı araştırması yapmak, tanılarını koymak ve takipleri için isteniyor.

    - Advertisement -

    Akromegali, akut stres (örneğin travma, kalp krizi ve inmeye yanıt olarak), kronik böbrek yetmezliği, cushing sendromu, kortizonlu ilaçlar, depresyon ilaçları, idrar söktürücüler, adrenalin, östrojenler (doğum kontrol hapları ve hormon yedekleme tedavisi), lityum, kan sulandırıcı ilaçlar, aşırı miktarda besin alımı, hipertiroidizm, pankreas kanseri, pankreatit hastalıkları kan şekeri düzeylerinde yükselmeye yol açabiliyor. Böbrek üstü bezi yetersizliği, alkol kullanımı, asetaminofen ve anabolik steroitler gibi ilaçlar, yaygın karaciğer hastalığı, hipopitüitarizm, hipotiroidizm, aşırı dozda insülin, insülinomalar ve açlık hali de kan şekeri düzeylerinde düşmeye neden olabiliyor.

    KREATİNİN

    Böbrek fonksiyonlarına dair bilgi veriyor. Kreatinin yüksekliği böbrek hastalıklarını düşündürüyor. Doktorunuz böbrek bozukluğundan kuşkulanıyorsa, böbrek bozukluğuyla kötüleşen akut veya kronik rahatsızlığınız varsa, belli ilaçlar alıyorsanız, böbrek hastalığı veya fonksiyon bozukluğu açısından verilen tedaviyi takip için bu testi isteyebilir.

    Yorgunluk, konsantrasyon kaybı, iştahsızlık veya uyku sorunları, özellikle gözler, el bilekleri, karın, uyluklar veya ayak bilekleri çevresinde şişlik ve kabarıklık, köpüklü, kanlı veya kahverengi idrar, idrar miktarında azalma, böbreklerin bulunduğu bölgenin yakınında sırt ortasında, yanlarda, kaburgaların altında ağrı, yüksek kan basıncı, idrar yapma sorunları veya özellikle geceleyin idrar sıklığında değişiklik şikayetlerinde bu test istenebiliyor.

    ALKALEN FOSFATAZ (ALP)

    Bedende birçok dokuda bulunuyor. Erişkinlerde bulunan Alkalen Fosfataz’ın yarısı karaciğer yarısı kemikten kaynaklanıyor. Karaciğer veya kemik bozukluğunun, hastalıklarının taranması veya izlenmesi için kullanılıyor. Safra salgısı bozukluklarında, safra yolları tıkanıklıklarında, karaciğer ile kemik hastalıklarında tanı amaçlı kullanılan bir araç…

    KOLESTEROL

    Bu test, kalp hastalığı gelişme riskini araştırmak için yapılıyor. Total Kolesterol ile LDL-kolesterolün (damarı bozan kolesterol) yüksekliği ve HDL-kolesterolün (damarı koruyan kolesterol) düşüklüğü kalp hastalığı riskini gösteriyor. Kolesterol; beyin, sinirler, kalp, bağırsaklar, kaslar ve karaciğer başta olmak üzere tüm vücutta bulunan bir madde… Vücut, kolesterolü kullanarak hormon, D vitamini ve yağları sindiren safra asitleri üretiyor. Kanda fazla miktarda kolesterol varsa bu kan damarlarında birikiyor ve kan damarlarının sertleşmesine, daralmasına yol açıyor. Test için 9-12 saat açlık gerekiyor. Total kolesterolün 240 mg/dl’nin üstü, LDL-kolesterolün 130 mg/dl üstü, HDL-kolesterolün 35 mg/dl’nin altı çıkması da kalp hastalığı riskini gösteriyor.

    DEMİR (Fe)

    Vücudunuzun o anki demir depolarını değerlendirmek için bakılan bir test… Doğru bir sonuç elde etmek için 12 saat aç kalmanız istenebiliyor. Temel bir besleyici madde olan demire normal kırmızı kan hücrelerinin oluşmasına yardımcı olması için küçük miktarlarda ihtiyaç duyuluyor. Gebe veya emziren kadınlar ve hızlı büyüme çağındaki çocuklarda demir eksikliği gelişebildiğinden fazladan demire ihtiyaç oluyor.

    29072013 kantahlili2TİROİD UYARICI HORMON (TSH)

    Bu test, tiroid hastalıklarının taranması, tanının konulması ve hipotiroidizm ile hipertiroidizm tedavisinin izlenmesi için kullanılıyor. TSH, hipofiz bezi tarafından üretiliyor. TSH, T3 ve T4 tiroid hormonlarının kandaki düzeyini ayarlıyor. Tiroid hormonları ise vücuttaki enerji kullanım hızını belirleyen faktörler arasında yer alıyor. Hipofiz bezinin fonksiyonunun araştırılmasında, yenidoğanlarda konjenital hipotiroidi taraması yapmak için, tiroid hastalığı tanısı koymak için, hipotiroidisi olan ve tedavi alan hastalarda tedaviyi izlemek amacıyla, kadınlarda kısırlık problemlerinin araştırılmasında ve yetişkinlerin sağlık taramalarında kullanılıyor.

     

    C REAKTİF PROTEİN (CRP)

    Bu test mikroplu veya mikropsuz iltihabın varlığını saptamak ve tedaviye yanıtı izlemek için kullanılıyor. Kalp hastalığı riskini belirlemek için de daha hassas olan hs-CRP testi tercih ediliyor. CRP, karaciğerde üretilen, enfeksiyon veya inflamasyonun ortaya çıkışından sonraki birkaç saat içinde kan dolaşımına salgılanan bir ani–acil durum maddesi… Kalp krizinden sonra, kana mikrop karışması durumunda ve cerrahi bir uygulamadan sonra yükselebiliyor. İltihaplı bağırsak hastalığı, bazı artrit formları, otoimmün hastalıklar, pelvisin iltihaplı hastalığı (PID) ve görünürde sağlıklı kişilerde tarama testi olarak kullanılıyor. Koroner arter hastalığı (KAH), kalp-damar hastalığı için daha duyarlı olan hs-CRP testi isteniyor.

    D VİTAMİNİ

    Bu test D vitamini eksikliğinizi belirlemek, tedavi alıyorsanız D vitamini takviye düzeylerinin uygunluğunu izlemek için yapılıyor. Kalsiyum, fosfor ve/veya paratiroid hormon düzeyi yüksekliğinde, kemik hastalığına ait bulgularınız var ise, kemik erimesi tedavisine başlanacak ya da D vitamini eksikliği tedavisi izlenecek ise bu test isteniyor.

    TAM KAN SAYIMI (CBC, HEMOGRAM)

    Tam kan sayımı anemi (kansızlık), enfeksiyon ve birçok başka hastalığın varlığını araştırmak için yaygın bir tarama testi olarak kullanılıyor. Genel sağlık taramasında mutlaka yapılması gerekiyor.

    RBC (Red Blood Cells): Kırmızı kan hücreleri (alyuvarlar), oksijen taşıyan hücrelerin miktarını belirtiyor.

    MCV (Mean Corpuscular Volume): Oksijen taşıyan hücrelerin ortalama büyüklüğünü gösteriyor.

    Hgb (Hemoglobin): Kandaki toplam hemoglobin molekülünün miktarını gösteriyor. Kanın oksijen taşıma fonksiyonunu ifade ediyor.

    MCH: Eritrositlerdeki hemoglobin miktarını gösteriyor.

    MCHC (Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration): Eritrosit-hemoglobin yoğunluğunu gösteriyor.

    HCT (Hematokrit): Kandaki hemoglobin ve eritrosit miktarının bir ölçüsü…

    PLT (Platelets): Kanın pıhtılaşma hücreleri olan trombositleri gösteriyor.

    WBC (White Blood Cells-Leukocytes): Beyaz kan hücreleri (akyuvarlar) vücudun savunma ve bağışıklık hücrelerinin yani lökositlerin toplamını gösteriyor.

    PNL (Nötrofiller): Bakteriyel enfeksiyonlarda artıyor.

    Lymphocytes (Lenfositler): Viral enfeksiyonlarda ve bazı kronik hastalıklarda artarken HIV enfeksiyonu yani AIDS’te düşüyor.

    Eosinophils (Eozinofiller): Alerjide ve paraziter hastalıklarda yükseliyor.

    Kan şekeri düzeyinin anlamları:

    Normal açlık kan şekeri 70-99 mg/dL

    Anormal açlık kan şekeri 100-125 mg/dL (pre-diyabet)

    Diyabet ≥ 126 mg/dL (birden fazla ölçümde)

     



    Önceki İçerik
    Sonraki İçerik

    CEVAP VER

    Lütfen yorumunuzu giriniz!
    Lütfen isminizi buraya giriniz