Koronavirüs aşısı için önemli bir adım atıldı, çalışma farelerde denendi. Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ateş Kara, “Koruyucu antikor geliştirmeyi amaçlayan aşı, hayvanlarda antikor cevabı oluşturdu, şimdi sıra bu cevap hastalıktan koruyacak mı ona bakmada” mesajını paylaştı. Peki, aşı konusundaki bu gelişme ne anlama geliyor? Koronavirüs aşısı ne zaman hazır olabilir?
Prof. Dr. Ateş Kara, Pittsburgh Üniversitesi’nde fareler üzerinde yapılan çalışmanın detaylarını anlattı. Gelişmeyi ‘iyi bir haber’ diye duyuran Ateş Kara, twitter’dan şu mesajı paylaştı:
İyi bir haber, küçük bir bant üzerindeki mikro-iğneler ile, koronovirüsün hücreye tutunmasını sağlayan kısmını, savunma sistemine tanıtıp, koruyucu antikor geliştirmeyi amaçlayan aşı, hayvanlarda antikor cevabı oluşturdu, şimdi sıra bu cevap hastalıktan koruyacak mı ona bakmada, pic.twitter.com/vj2u8esn0t
— Ates Kara (@AtesAtesKara) April 5, 2020
“İyi bir haber, küçük bir bant üzerindeki mikro-iğneler ile koronovirüsün hücreye tutunmasını sağlayan kısmını, savunma sistemine tanıtıp, koruyucu antikor geliştirmeyi amaçlayan aşı, hayvanlarda antikor cevabı oluşturdu, şimdi sıra bu cevap hastalıktan koruyacak mı ona bakmada.”
AŞI ÇALIŞMASINDA SON DURUM NE?
Prof. Dr. Ateş Kara, TRTHaber’de ise koronavirüse karşı aşı çalışmasında gelinen şöyle noktayı anlattı: Aşının başarıya gidişinde birkaç basamak var. Bunlardan bir tanesi aşı olarak uygulayabileceğimiz bir molekülün belirlenmesi. Neresini aşı olarak uygularsak… Bizim aşıda istediğimiz şöyledir: Savunma sistemimize karşı virüsü tanıtmak istiyoruz. Savunma sistemimiz virüsü bir şekilde öğrensin. Onu tanısın, gördüğünde de çok etkili bir şekilde cevap versin ki virüs hastalığa neden olma fırsatı bulamasın virüs. Bunun için de virüsün tamamını ya da parçasını, küçük bir kısmını vücuda gösteriyoruz. Aşı olarak bunu yapıyoruz.
BİR BASAMAK İLERİYE GEÇİLDİ
Bu sefer de Koronavirüste bu aşının şöyle bir avantajı oldu, bir basamak ileriye geçildi. Belirli kısımlar tanıtılmış ve belirli kısımların da aşı olarak kullanabileceği belirlenmişti. Şimdi bir basamak daha öteye geçildi. Vücudun hücreye bağlanmasını sağlayan, yani kapı olarak tutunup içeri girmesini sağlayan molekül elde edildi, o da hayvanlarda küçük şeker parçasıyla vücuda gösterildi ve onun da bir cevap oluşturduğu görüldü. Şu basamağı elde ettik. Virüsün bir kısmını gösterdik ve savunma sistemi de o kısma karşı bir cevap verdi. Bundan sonraki kısım bu verilen cevap acaba gerçekten virüsün girişini istediğimiz şekilde bloke eder mi, virüsün vücut içinde çoğalmasını durdurur mu, onu sağlar mı kısmı bana gelecek. Bir adım daha ileri geçilmiş oldu. Bu iyi bir basamak. Ama bu şimdilik hayvanlarda gösterildi. İnsanlarda benzer şekilde hareket eder mi, büyük olasılıkla eder bu bir olasılık.
Bundan sonraki basamaksa acaba bu elde edilen cevap virüsten bizi korumak için yeterli midir? Şimdi o kısımları başlayacak.
Ondan sonrasında bu uygulama acaba bir yan etkiye neden olur mu, sonrasında da bu elde edilen cevapla immü sistemimiz bizi ne kadar süre virüsten korur, 1 yıl mı, 6 ay mı ömür boyu mu, onun çalışmaları gelecektir.
2 AY GİBİ BİR SÜREDE ELDE EDİLDİ
İlk etapta elde edilen bu sonuç açıkçası bir adım daha, bizim elde ettiğimiz bu sonucu şöyle düşünün, diğer aşılarda bu süreç aslında birkaç aydan uzun sürüyor, bazen 6, 7 ayı, 1 yılı buluyordu. Bu 2 ay gibi bir sürede elde edildi.
KORONAVİRÜS AŞISI NE ZAMAN HAZIR OLABİLİR?
Eğer aynı hızla devam edilebilirse önümüzdeki 5, 6 ay içinde belirli bir aşı şeklinde uygulama noktasına gelinebilir. Ama tabi uygulama noktasına gelir derken güvenlik testlerinin çok ciddi uygulanması lazım. Çok başarılı bir şekilde ilerlediğini düşündüğümüzde, en ufak bir şüphe olduğunda bu süreçte uzayacaktır.
Aşıyla ilgili ilk aşama virüsün tanınması. Bu aşama erken dönemlerde yapılmıştı, ocak ayı gibi.
BİLGİ PITSSBURGH’DAN GELDİ
İkinci aşama virüsün hangi kısımlarının kullanılabilir olduğunun denenmesiydi. Ve buna göre de bir kısmın belirlenmesiydi. Çok farklı yerlerde çok farklı aşı çalışmaları devam ediyor. Bu umut verici bilgi açıkcası Pitssburg’dan geldi.
Bununla beraber Amerika’da başka yerlerde bu şekilde, insanlarda ilk uygulama başladı şeklindeydi ama onun antikor yanıtının daha ne derece oluşturduğuna dair tam bilgi gelmedi.
KISA VE UZUN DÖNEMLİ TESTLER VAR
Burada elde ettiğimiz vücudumuzun savunma sisteminin verdiğimiz kısmı gördüğünü ve ona cevap verdiğini gösteriyor. Ama bu cevap korunmada yeterli olacak mı olacak mı onu bilmiyoruz, bir sonraki aşama… Ondan sonra da erken dönem ve geç dönem güvenlik testleri var. Aşı uygulanınca bir sıkıntıya neden olur mu olmaz mı buna bakacağız. Bir de aşı uygulandıktan sonra 1 ay, 3 ay 6 ay sonra problemlere neden oluyor mu, onun değerlendirilmesi lazım. Bunlar biraz daha zaman alacak işlemler.
Bu çalışma açıkçası farelerde, hayvanlarda yapılan bir çalışma. İnsanlara nasıl yansıyacağını görmek için zamana ihtiyaç var. Başarılı bir adım. İyi bir haber.
