Obezitenin global bir sorun olduğunu ve 7’den 77’ye herkesi etkilediğini biliyoruz. Dünya genelinde alınan önlemlere rağmen fazla kilolu insanların sayısı artmaya devam ederken, obezitenin fiziksel ve ruhsal sağlığımız üzerinde yarattığı olumsuz etkilere sürekli yenileri ekleniyor. Özellikle kadın sağlığını ilgilendiren araştırmaların sonuçları kulaktan kulağa dolaşırken, Formsanté okuyucuları için özel bir dosya hazırladık.
OBEZİTENİN 10 ZARARI
Obezitenin sağlığımız üzerindeki olumsuz etkileri saymakla bitmiyor. En riskli 10 sonucunu Türkiye Endoskopik ve Laparoskopik Cerrahi Derneği Başkanı, Obezite Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Emin Ersoy’dan öğrendik.
1- Cinsel yaşam
Obezite, cinsel hayatı pek çok farklı yönden olumsuz etkileyebiliyor. Hareket kısıtlılığı, aşırı terleme ve yorgunluk, çiftleri birbirinden uzaklaştırabiliyor. Solunum yetmezliği ve kalp rahatsızlığı gibi sorunların varlığı da cinsel isteksizliğe yol açabiliyor.
2- Kısırlık
Araştırmalar, fazla kilolu ve obez kadınların hamile kalma ihtimallerinin normal kilodaki hemcinslerinden daha az olduğunu ortaya koyuyor. Vücuttaki fazla yağ dokusu, kadınlık hormonları östrojen ve progesteronun işleyişini olumsuz etkileyebiliyor. Adet düzenleri bozulan kadınların yumurtlama yetenekleri azalabiliyor. Polikistik Over Sendromu (PCOS), hamile kalmayı zorlaştıran hastalıklardan biri. Bu sendromda yumurtlama düzensizleşiyor. Araştırmalar, PCOS’lu kadınların yüzde 60-80’inin obez olduğunu gösteriyor.
3- Gebelik
Fazla kilolarıyla hamile kalan kadınlar, gebelik boyunca hem kendilerinin hem de bebeklerinin yaşamını tehlikeye sokacak sorunlar yaşayabiliyor. Obez kadınlarda hamileliğe bağlı diyabet ve yüksek tansiyon gelişme riski daha fazla oluyor. Kan pıhtılaşması ve uyku apnesi ortaya çıkabiliyor. Fazla kilolarından dolayı sezaryen doğum yapmak zorunda kalabiliyorlar. Yenidoğan bebeğin kilosu diğer bebeklere oranla daha fazla olabilir. Bu durum, ileride obezite ve diyabet riskini beraberinde getirebiliyor.
4- Kalp hastalıkları
Bilimsel çalışmalar, obezite ve kalp hastalıkları arasındaki ilişkiyi ortaya koyuyor. Vücuttaki fazla yağ, kan akımı ve hacmini olumsuz yönde etkileyebiliyor. Kan akımı ve hacmindeki artış, kalbe aşırı yük getiriyor ve normalden fazla çalışmasına yol açıyor. Kalp yapısındaki değişimler, ani kalp krizi ve ölümlere neden olabiliyor. Yine fazla yağ dokusu, vücutta inflamasyona ve insülin direncine sebep olarak, kalp hücrelerine zarar verebiliyor ve ölümcül ritim bozuklukları yaşanabiliyor.
5- Diyabet
Obezite, Tip 2 diyabet için önemli bir risk faktörü. Tip 2 diyabetlilerin yüzde 90’ı obez. Tip 2 diyabetin karın bölgesindeki yağlanmayla ilişkili olduğu biliniyor. Obezite, insülin direncine yol açabiliyor, bu da diyabet gelişimini kolaylaştırabiliyor. Fazla kilolar aynı zamanda diyabet tedavisi ve kan şekeri kontrolünü de zorlaştırıyor.
6- Meme kanseri
Meme kanseri gelişmesinde en önemli etken östrojen. Kişinin östrojene maruz kaldığı dönemin uzun olması bir risk faktörü. Erken yaşlarda adet görmek ve geç menopoza girmek, östrojene maruz kalınan dönemi uzatarak meme kanseri riskini artırıyor. Menopoz sonrası beden kitle indeksindeki her artış, meme kanseri riskini de artırıyor. Normalde kadınlarda menopoz döneminde östrojenin esas kaynağı olan yumurtalıklar hormon üretmiyor. Ancak obezlerde yağ dokusu östrojen üretebiliyor. Vücut aşırı östrojen etkisi altına giriyor ve bu durum meme kanseri riskini artırıyor.
7- Menopoz
Menopoz bir kadının adetten kesilmesi olarak tanımlanıyor. Ülkemizde ortalama menopoz yaşı 48-49 arasında. Erken menopoz ise 40 yaşından önce adetin kesilmesi anlamına geliyor. Her 100 kadından üçünde görülen ve nedeni çoğunlukla bilinmeyen erken menopozu tetikleyen etkenlerin başında obezite geliyor.
8- Depresyon
Kendine güvende azalma, çekingenlik ve sosyal yaşamdan izolasyon, obezitenin yol açtığı ruhsal sorunlar arasında sayılıyor.
9- Kas-iskelet sistemi problemleri
Fazla kilolar, kas-iskelet sistemine fazla yük binmesine yol açabiliyor. Bel, kalça ve diz eklemlerini etkileyerek, aşınma ve yırtılmalara sebep olabiliyor. Bu durum önce eklem ağrılarına, ilerleyen zamanlarda ise şişlik, hareket zorluğu ve kısıtlılığını beraberinde getirebiliyor.
10- Uyku apnesi Uyku apnesi, uyku sırasında solunumun kısa süreli durması olarak tanımlanıyor.
Obezite, uyku apnesinin hem nedeni hem de sonucu olabiliyor. Derin uykuya dalamayan bireylerde, büyüme hormonu salınımı azalıyor. Böylece metabolizma yavaşlıyor ve vücutta yağlanma başlıyor. Diğer taraftan vücut kitle endeksi 30’un üzerindeki kişilerde uyku düzensizlikleri görülebiliyor.
