Son zamanlarda yoğurt ve süt gibi gıda ürünlerinin ambalajlarında, probiyotik kelimesini sıkça görür olduk. Peki probiyotik nedir? Hangi besinlerde probiyotik bulunur? Hangi hastalıklara iyi gelir?
Günlük temponuz değiştikçe vücudunuzdaki probiyotiklerin de sayısı azalıyor. Bu da sindirim sistemini olumsuz yönde etkileyebiliyor. Oysa, azalan probiyotik miktarını dışarıdan alacağınız probiyotik besinlerle desteklemeniz mümkün. Peki son zamanlarda market raflarında gördüğünüz probiyotik içeren gıdalar ne kadar faydalı?
Günümüzde, değişen beslenme alışkanlığı, geçirdiğimiz hastalıklar, kullandığımız antibiyotikler, doğum kontrol hapları ve diğer birçok ilacın kullanımı, vücudumuza dost olan bakterilerin sayısını azaltıyor.
Buna bağlı olarak ortam, zararlı bakterilerin çoğalmasına elverişli hale geliyor. Probiyotikler, vücudumuzu bu zararlı bakterilerden koruyarak enfeksiyonların önlenmesine yardımcı oluyor ve bağışıklık sistemimizi geliştiriyor.
PROBİYOTİK NEDİR?
PROBİYOTİK NEDİR?Probiyotikler; yaşayan mikro organizmalar, başka bir deyişle vücudumuza dost olan bakterilerdir. Sözlükteki karşılığıysa ‘hayat için’ olarak biliniyor. Bu kelime, Bulgaristan’daki köylülerin neden uzun yaşadıklarının araştırılmasıyla ortaya çıkmış. Probiyotikler, organizma için yararlı etkileri, toksik etkilerinden daha fazla olan bakterileri ve mayaları içeren diyet kaynakları olarak tanımlanıyor.
Probiyotikler, sindirim sisteminin sağlığını, dengesini ve verimliliğini artıran bir takım yararlı bakteri ve maya sınıflarıdır. Bu bakteriler bağırsakta ve birçok fermente süt ürününde doğal olarak bulunuyor. Bu faydalı bakteriler, sindirim sistemimizin normal florasında yaşıyor.
Vücudumuzun savunma gücünü artıran hücrelerin büyük bir kısmı sindirim sisteminde bulunuyor. Bağırsaklarda mikrobik dengeyi düzene sokan bu küçük ve canlı oluşumlar, sindirimin normal işleyişine yardım ediyor. Probiyotik maya ile yapılan yoğurt ve özel sütlü içeceklerin içindeki faydalı bakteriler, bağırsağa canlı olarak ulaşıyor. Daha sonra bağırsak duvarına yapışarak, zararlı bakterilerin tutunmalarına engel oluyorlar. Biyolojik değeri yüksek süt ve süt ürünleri tüketilip, probiyotik içeren besinlerden yararlanılması, bağışıklık sistemini güçlendiriyor.
NE İŞE YARARLAR?
Probiyotikler, yeterli miktarda alındıklarında ve aktif olarak bağırsaklara ulaştıklarında, sağlığınız için çok yararlı oluyor. Yiyeceklerdeki protein ve yağların yakılmasından; vitamin, mineral ve aminoasitlerin emilimine kadar birçok faaliyette önemli rol oynuyorlar. Süt ürünlerinin içindeki probiyotiklerse, bağırsakta bulunan proteinlerin ve yağların sindirilmesini sağlıyor yani yiyeceklerin hazmını kolaylaştırıyor.
HANGİ HASTALIKLARA FAYDALILAR?
Yapılan çeşitli bilimsel çalışmalar, probiyotik içeren yiyeceklerin birçok hastalığın tedavisinde kullanıldığını gösteriyor. Günlük yaşamımızda oral olarak kullandığımız antibiyotiklerin yaklaşık yüzde 20’si bağırsak florasının bozulmasına bağlı olarak ishale sebep oluyor.
Probiyotikler, virüs ishallerinde daha etkili olmakla birlikte, antibiyotik ishallerinin süresini azaltmada da faydalı. Üstelik genital ve üriner sistem enfeksiyonlarının azalmasında da etkililer. Ayrıca bağırsaklardaki koruyucu mukoza bariyerini güçlendiriyorlar. Böylece bağırsak geçirgenliğini azaltarak alerjik maddelerin kana geçmesini engelliyorlar. Hatta çocuklarda görülen egzama, astım gibi alerjik hastalıklardan korumada etkili oldukları biliniyor. Başka bir probiyotik türü olan kefirin de, tümör oluşumunu engellemekte ya da var olanın ilerlemesini azaltmakta faydası olduğu söyleniyor.
HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
Probiyotikler, doğal olarak kendiliğinden probiyotik olanlar ve daha sonradan probiyotik ürün haline getirilmiş olanlar olmak üzere ikiye ayrılıyor. Doğal olanlar; kefir, kımız, tempeh gibi fermente süt ürünleri ve turşu, salamura gibi bazı yiyecekler. Dışarıdan probiyotik mayaların eklenmesiyle oluşturulan gıdaların arasındaysa; bebek mamaları, bazı meyve suları, süt ürünleri, yoğurt ürünleri, bazı katkılı yağlar ve dondurmaları sayabiliriz.
Probiyotik bakterilerin canlı kalabileceği en uygun gıda ürünleri; yoğurt gibi taze tüketilen fermente süt ürünleri. Tabii artık, gelişen gıda teknolojileriyle birçok gıda ürünlerine de ilave edilebiliyor. (Meyve suları, içilebilir süt, bazı peynir çeşitleri, dondurma, sakız, fermente et ürünleri, kahvaltılık tahıllar, soya sütü ürünleri bunlardan bazıları.) Probiyotikler aldığımız bazı besinlerin içerisinde bulunduğu gibi, eczanelerde yoğunlaştırılmış olarak ilaç formunda, toz ya da kapsül şeklinde de satılıyor.
